⚖️ สัญญาณอันตรายในการจ้าง “ล่าม” ในประเทศไทย: มุมมองจากจรรยาบรรณและมาตรฐานวิชาชีพ

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ความต้องการล่ามมืออาชีพในประเทศไทยเพิ่มสูงขึ้นอย่างเห็นได้ชัดทั้งจากศาล หน่วยงานราชการ บริษัทข้ามชาติ ไปจนถึงงานประชุมระดับนานาชาติแต่ท่ามกลางความต้องการที่มากขึ้น ก็ปรากฏ “ปัญหาซ้ำซาก” จากการจ้างล่ามที่ไม่มีคุณสมบัติ ไม่มีจรรยาบรรณ หรือถึงขั้นแอบอ้างตำแหน่งอย่างไม่ถูกต้อง

บทความนี้อ้างอิงจากงานศึกษาของ สมาคมนักแปลและล่ามแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (SEAProTI) เรื่อง“Red Flags in Hiring Interpreters in Thailand: A Professional and Ethical Perspective”ซึ่งชี้ให้เห็น “10 สัญญาณอันตราย” ที่ผู้ว่าจ้างควรตรวจสอบให้แน่ชัดก่อนว่าจ้างล่ามในประเทศไทย

🚩 1. ไม่มีใบรับรองหรือสมาชิกสมาคมวิชาชีพ

ล่ามที่ไม่มีใบรับรองจากองค์กรอย่าง SEAProTI, CIOL, หรือ NAATIมักไม่มีระบบกำกับดูแลจรรยาบรรณ และไม่อยู่ภายใต้กระบวนการตรวจสอบทางวินัยใด ๆ

🚩 2. แอบอ้างตำแหน่ง “ล่ามศาล” หรือ “ล่ามราชการ”

ในประเทศไทย ไม่มีระบบ “ล่ามศาลประจำ” แบบถาวร ล่ามจะได้รับการแต่งตั้ง “เป็นรายคดี” เท่านั้นการใช้คำว่า “ล่ามศาลขึ้นทะเบียน” โดยไม่มีหนังสือแต่งตั้งจริง ถือเป็นการหลอกลวงผู้บริโภค

🚩 3. ละเมิดความลับของลูกค้า

ล่ามมืออาชีพต้องรักษาความลับตาม ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 323 และตาม จรรยาบรรณของ SEAProTIการพูดถึงคดีหรือลูกค้าในที่สาธารณะ หรือแสดงเอกสารประกอบงาน ถือเป็นการละเมิดจรรยาบรรณอย่างร้ายแรง

🚩 4. ใช้ AI หรือเครื่องมือแปลภาษาในระหว่างล่ามสด

การใช้เครื่องมือแปลอัตโนมัติในขณะล่ามสด เสี่ยงต่อการละเมิด พระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (PDPA)ข้อมูลสำคัญอาจถูกส่งออกไปยังเซิร์ฟเวอร์ภายนอกโดยไม่ตั้งใจ

🚩 5. เสนอราคาต่ำเกินจริง

อัตราค่าล่ามที่ต่ำผิดปกติ มักสะท้อนถึงการขาดประสบการณ์หรือความเข้าใจในมาตรฐานอุตสาหกรรมล่ามมืออาชีพจะคิดค่าบริการตามความซับซ้อนของงาน ระยะเวลาเตรียมการ และความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน

🚩 6. ขาดมารยาทและวินัยทางวิชาชีพ

ล่ามที่มาสาย พูดแทรก หรือแต่งกายไม่เหมาะสม เป็นสัญญาณของการไม่เคารพต่อกระบวนการยุติธรรมในศาล ล่ามถือเป็น “เจ้าพนักงานผู้ช่วยศาล” ไม่ใช่บุคคลภายนอกที่มาช่วยแปลเฉย ๆ

🚩 7. ไม่มีการพัฒนาวิชาชีพต่อเนื่อง (CPD)

ล่ามมืออาชีพควรมีการอบรมและต่ออายุคุณวุฒิทุกปี เพื่อให้ทันต่อศัพท์กฎหมาย ระเบียบราชการ และเทคโนโลยีใหม่ ๆการไม่มีบันทึก CPD คือสัญญาณของการขาดการพัฒนาในอาชีพ

💡 บทสรุป

การจ้างล่ามไม่ใช่เรื่องของ “ภาษาดี” เท่านั้น แต่คือเรื่องของ ความน่าเชื่อถือ จรรยาบรรณ และความรับผิดชอบต่อกระบวนการยุติธรรม

ผู้ว่าจ้างควรตรวจสอบข้อมูลให้รอบด้านก่อนการจ้างเสมอ เช่น

• ใบรับรองจากสมาคมวิชาชีพ

• หนังสือแต่งตั้ง หรือหลักฐานการทำงาน

• สัญญาว่าจ้างและข้อตกลงรักษาความลับ (NDA)

การเลือกใช้ ล่ามที่ได้รับการรับรองจาก SEAProTIไม่เพียงช่วยป้องกันปัญหาทางกฎหมาย แต่ยังช่วยยกระดับมาตรฐานการสื่อสารระหว่างภาษาให้เทียบเท่าสากล

📚 อ่านบทความฉบับเต็ม (พร้อมเอกสารอ้างอิง APA):👉 [https://www.seaproti.org/article/red-flags-in-hiring-terps-in-thailand-professional-ethical-perspective/]

#SEAProTI #ล่ามมืออาชีพ #จรรยาบรรณนักแปลและล่าม#InterpreterEthics #ProfessionalStandards #LanguageJustice #CourtInterpreting